Herkes için Erişilebilir Tasarım 

Bir web sitesine girdiğinizde uzun süre beklemek zorunda kaldığınızda veya aradığınızı bulamadığınızda hayal kırıklığına uğrayıp siteyi terk ettiğiniz olmuştur. Bu tür sorunların temelinde, web sitesinin erişilebilirliğinin yetersiz olması yatmaktadır. Erişilebilirlik, tüm kullanıcıların aynı deneyimi yaşamasını hedefleyen bir arayüz sunmayı amaçlar. Böylece kullanıcılar önemsendiklerini ve düşünüldüklerini hissederler, markaya güven duyar ve markayla pozitif bir ilişki geliştirirler.

Erişilebilirlik denildiğinde çoğumuzun aklına özellikle görsel, işitsel, duyusal veya motor beceri yetersizliği olan özel gereksinimli bireyler gelir. Ancak, erişilebilirlik tüm kullanıcıların deneyimini etkiler. Özel gereksinimli bireylerin ihtiyaçlarını kapsayacak şekilde tasarlanmış bir deneyim, tüm kullanıcılar için daha iyi bir deneyim sunar. Bu amaçla oluşturulan Web İçeriği Erişilebilirlik Kılavuzu (WCAG), uluslararası bir standart olarak kabul edilir. WCAG’a göre erişilebilirlik dört ana prensibe ayrılmıştır:

-Algılanabilir (Perceivable): Web içeriğinin; görme, işitme ve dokunma gibi duyusal farklılıklara uyum sağlaması gerekir. (altyazılar ve yazı tipi boyutu değiştirme gibi)
-Çalıştırılabilir (Operable): Navigasyonun tüm kullanıcılar için erişilebilir olması, web içeriğinin fare veya klavye ile kolayca kullanılabilir olması önemlidir.
-Anlaşılabilir (Understandable): Web sitesindeki bilgilerin herkes tarafından kolayca anlaşılabilir olması, içerikte karmaşık jargon veya kafa karıştırıcı talimatların bulunmaması gerekir.
-Sağlam (Robust): Web içeriğinin, standartlara uygun HTML ve CSS kullanarak oluşturulması ve ekran okuyucular (screen reader) gibi çeşitli yardımcı teknolojilerle uyumlu olması gereklidir.

Bu dört prensip, A Seviyesi (Temel Uyum), AA Seviyesi (Orta Düzey Uyum) ve AAA Seviyesi (Yüksek Düzey Uyum) olarak değerlendirilen kriterlerle uygulanır. A derecesi, erişilebilir bir site için minimum gereklilik iken, AAA derecesi en yüksek değerlendirmedir. WCAG standartlarına uygun web siteleri, geniş bir kitleye hitap etmenin yanı sıra arama motoru optimizasyonu (SEO) performansını da artırır.

Erişilebilir Tasarım Unsurları

1.Tipografi: Web sitesi için kullanılacak yazı tipi seçilirken estetik olmanın ötesinde tüm kullanıcılara hitap edecek kapsayıcı ve okunabilir bir font seçilmelidir. Sans serif yazı tipleri gibi dijital ekranda okunabilirliği yüksek fontlar olarak tercih edilebilir.

2.Renk Kontrastı: Metin rengi ve arka plan renginin seçimi okunabilirliği büyük ölçüde etkiler. Yüksek kontrasta sahip renkler seçilerek kullanıcıların metinleri kolayca okuyabilmesi sağlanmalıdır. Color Contrast Checker gibi araçlar kullanılarak okunabilirlik skorlarına bakılabilir.

3.Metin: Görme bozukluğu olan kişiler genellikle ekran okuyucu kullanarak metinleri sese dönüştürür. Bu nedenle, metinlerde açıklayıcı ve basit bir dil kullanmak önemlidir. Alışılmışın dışında ve bilinmeyen kelimelerden kaçınılmalıdır. Aynı zamanda dar genişlikteki metinlerin okunması daha kolaydır. Bu nedenle WCAG, bir metin satırındaki karakter sayısının 80 karakterin altında tutulmasını önerir.

4.Görsel İpuçları: Buton boyutları ve tıklanabilir yazı boyutları, kullanıcıların rahatlıkla tıklayabilecekleri boyutta olmalıdır.

Erişilebilirlikle ilgili dikkat edilmesi gereken bu unsurlar göz önüne alınarak deneyim ve tasarım yapılmalıdır. Tasarımın genel bir değerlendirmesini yapmak ve erişilebilirliğini test etmek için WAVE gibi araçlar kullanılabilir. Ancak, en doğru sonuçları elde etmek için kullanıcı testleri yapmak ve tasarımın gerçek kullanıcılar için nasıl bir deneyim sunduğunu anlamak son derece önemlidir.